EHPM/MPEH.- 2025eko urtarrilean, oro har, pentsioak % 2,8 igoko dira 21/2021 Legean ezarritakoaren arabera; igoera hori 2024ko abenduaren aurreko hamabi hilabeteetako KPlaren batez betekoa aplikatzearen emaitza da.

Lege horrek KPlaren erreferentzia jaso zuen pentsioak igotzeko, baina batez besteko KPla bartu zuen erreferentziatzat, ez KD orokorra, eta aurreikusitako KPlaren ordez egindako KPIa jarri zuen. Legea indarrean sartzean, prezioen ezohiko hazkundea gertatu zen, eta horrek galera nabarmena ekarri zion gure pentsioen erosteko ahalmenari.

Bere garaian baloratu genuen bezala, pentsioen igoerarako KPlaren erreferentzia pentsiodunen mugimenduaren garaipena da eta, beraz, positiboki baloratzen dugu. Hala ere, datuak kontuan hartzen baditugu, esan beharko dugu 2025erako % 2,8ko igoerarekin ere ez dela lortzen 2011ko pentsioen erreformaz geroztik galdutako erosteko ahalmena berreskuratzea.

2024an, Estatistikako Institutu Nazionalaren arabera, KD orokorra % 2,4 izan da, eta batez besteko KPla % 2,8. Legearen arabera, batez besteko KPla aplikatu behar denez, % 0,4ko erosteko ahalmena berreskuratu dugu.

Hori azaltzeko datuak hemen erantsi ditugu.

Urte arteko KPI orokorra eta urte bereko pentsioen igoera kontuan hartuta, zer gertatu da pentsioen erosteko ahalmenarekin 2011tik 2021era? 2011tik 2021era, bi urteak barne, pentsioen erosteko ahalmena % 7,32 murriztu da.

2011n eta 2012an pentsioen erosteko ahalmena % 4,3 murriztu zen

2013an pentsioen erosteko ahalmena % 0,7 handitu zen

2014., 2015., 2016. eta 2017. urteetan, pentsioen erosteko ahalmena % 0,25 famatuarekin, % 1,70 murriztu zen (ez da kontuan hartzen 2014ko — % 1eko KPIa).

2018, 2019 eta 2020an pentsioen erosteko ahalmena % 0,08 igo da

2021 pentsioak %2,5 igotzea, KPlaren igoera (%5,6) %3.1 galtzea

2021eko erreformaren ondoren. 21/2021 Legea, abenduaren 28koa, balorazio-irizpide berarekin jarraituz, zer gertatzen ari da pentsioen erosteko ahalmenarekin? Kontuan hartuta % 7,32ko galera metatua (2011-2021) eta 2022, 2023 eta 2024. urteetako KEI orokorraren eta pentsioen igoerak, % 3,82ko erosahalmenaren galera berreskuratu gabea da.

Honelakoa izan da bilakaera:

• 2022 Pentsioen igoera % 2,5 KPI % 5,8. % 3,3ko galera
• 2023 Pentsioen igoera % 8,5 KPI % 3,1. Erosteko ahalmena % 5,4 berreskuratzea
• 2024an pentsioen igoera % 3,8. % 2,4ko urte arteko KPIa.
• 2025. urtea pentsioen % 2,8ko igoerarekin hasten da, eta erreformaren aurreko irizpideari jarraituz, urtearen amaierara arte itxaron beharko da balantzea KPlaren arabera zehazteko.
• Gutxieneko pentsioak.
  
  

G

utxieneko pentsioei dagokienez, pentsioen erosteko ahalmenari dagokionez, esan behar da 2011tik zenbait urtetan igoera orokorra baino handiagoa izan bada ere, gutxieneko pentsioak LGSaren % 90 izatetik % 72 izatera igaro direia,

Bestalde, 2/2023 Errege Lege Dekretuak gutxieneko pentsioak hobetzen ditu, eta helburua da 2027an pobreziaren atalasearen % 100 lortzea ezkontidea ardurapean duten 65 urtetik gorako pentsiodunentzat.

Helburu hori lortzeko, gutxieneko pentsioak urteko igoera orokorrari dagokion ehunekoarekin handituko dira, baita Legean aurreikusitako helburuarekiko proportzionala den 2027ko pobreziaren atalasearen % 100eko igoera batekin ere.

Neurri horiekin, gutxieneko pentsioen arazoa konpondu ez ezik, betikotu ere egiten da.

Bereziki bidegabea da LGSren erreferentziaren ordez pobreziaren atalasea ezartzea, lanbizitza oso baten ondoren adinekoek diru-sarrera nahikorik ez dutela kronifikatzea eta urtez urte haien bizi-baldintzak okertzea baitakar.

Kotizaziopeko eta kotizaziorik gabeko gutxieneko pentsioetatik eratorritako diru-sarrerekin ezinezkoa da, EAEan aurkeztu dugun HELan azaltzen den moduan eta Nafarroako osagarrirako eskatzen den eran, oinarrizko eskubideak gauzatzea, hala nola osasunerako eskubidea, elikadura osasuntsua, etxebizitza erosoa, gizarteratzea eta kalitatezko mendekotasuna zaintzeko eta artatzeko zerbitzuak.

Galdutako pentsioen erosteko ahalmena berreskuratzea eskatzen dugu, eta horretarako 2021ko erreformara arte indarrean zegoen konpentsazio-ordainsaria berreskuratzea eskatzen dugu.

GUTXIENEKO PENTSIOAK LGSaren % 100arekin PAREKATZEA ESKATZEN DUGU.

Beharrezkotzat jotzen dugu, halaber, bizitzaren kostuaren kontzeptua berrikustea, KPla pertsonen egoera sozioekonomikora modu eraginkorragoan egokitzeko.

ZAZPI URTEKO MOBILIZAZIOEK ERAKUSTEN DIGUTENEZ, BORROKATZEA AURRERA EGITEA DA