Maite Ortiz eta José María Erauskin, IRPH Stop Gipuzkoa elkarteko abokatuak, Europako Parlamentuan izan dira ostegunean hainbat ekitalditan esku hartzen.

Goizean prentsaurrekoa eskaini dute hiru parlamentariren babesarekin: Josu Juaristi (EH Bildu), Marina Albiol (IU) eta Miguel Urbán (Podemos). Ondoren Europako Parlamentuko talde sozialistak banku-abusuen inguruan antolatu duen mahai-inguruan izan dira.

Arratsaldez, José María Erauskin eta Maite Ortizek Europako Parlamentuko eskaeren batzordean hitz egiteko aukera izan dute.

IRPHa etxebizitza maileguentzat espainiar estatuan erabiltzen den erreferentzia indize bat da, Euribor-a baino gutxiago erabiltzen den arren familia asko kaltetzen dituena. IRPH Stop Gipuzkoa elkartearen kalkuluen arabera, 1,3 milioi baino gehiago dira indize honek kaltetzen dituen familien kopurua estatu espainiarrean.

IRPHa manipulagarria eta gardentasunik gabea da, eta ez du merkatuaren errealitatea islatzen. Horixe salatzeko aukera izan dute abokatuek gaur Bruselan. Teorian mailegu berriei aplikaturiko interesen batez bestekoa izan arren, bere kalkuluak ez du batez besteko adierazgarri bat irudikatzen eta hainbat irregulartasun ditu. Honek, entitateak IRPHaren balioan eragiteko duten aukera garbiarekin batera, Euriborra balio minimoetara iritsi arte etengabe beherantz doan bitartean IRPHak igotzen jarraitzea ahalbidetu du. Ondorioz milaka familiak zailtasun larriak ditu eta horietako asko mailegua ordaindu ezin eta etxea galtzera ere eraman ditu.

IRPH Stop Gipuzkoa elkarteko talde juridikoak, Maite Ortiz eta José María Erauskin buru direla hain zuzen ere, epaitegietan IRPHa abusuzkoa dela frogatzea lortu du, eta indizea baliogabetzen duten berrogei epaitik gora lortu ditu. Epai horietan banketxea indize horren arabera kobraturiko interesak itzultzera zigortua izan da. Aipatzekoa da epai horiek, besteren artean, kontsumitzaileekin sinaturiko kontratuetako abusuzko klausulen aurkako 93/13/CEE europar zuzentaraua dutela oinarrian.

Baina epai horiei guztiei helegitea aurkeztu ondoren, bigarren instantzian epaiak bertan behera utziak izaten ari dira. Modu honetan IRPHaren aplikazioa ontzat ematen da indize ofiziala delako bakarrik, entitateek berarengan eragina izan dezaketela onartu arren. Gaur Europako Parlamentuan hau salatu eta lehenbailehen zuzentzeko eskatu da.

Gainera, IRPH indizeak indargabetuak izan direla gezurtatu da, horixe baita estatu espainiarrak europar batasunari ulertarazi nahi izan diona. IRPH Cajas eta IRPH Bancos aldaerak desagertu dira, baina IRPH Entidades aldaera indarrean dago eta aurreko bien ordezko bezala aukeratua izan da.

Azpimarratzekoa da bestalde une honetan Europako Parlamentua erreferentzia indizeen inguruko araudi berri bat lantzen ari dela, erreferentzia indizeen manipulazio arriskua txikitu eta indize sendo eta esanguratsuak bermatzeko helburu zehatzarekin. IRPHak, bere irregulartasunak kontuan hartuta espero genezakeen bezala, araudi berri honen artikulu bat baino gehiago hautsiko lituzke, eta beraz ekimena positiboki baloratzen dugu. Alabaina, IRPHa araudi hau betetzetik libre geratuko litzateke, Espainiako Bankuak prestatua izate hutsagatik. Gaurko agerraldian araudi berriaren aplikazio-eremua handitzeko eskatu dugu formalki, modu honetan erreferentzia indize guztiak, banku zentralek prestaturikoak barne, gutxieneko baldintza horiek betetzea bermatu ahal izateko.

Europako Komisioaren ordezkariak eskari hau jaso du eta bidea eman du diola esan du. Puntuak irekita jarraituko du, ez da itxi, eta jarraipena egingo diogu.

Gaur Europako Parlamentuan aurrera eramandako ekimen guztien balorazio orokorra oso ona da. Agenda ofizialetik kanpo, Maite Ortiz eta José María Erauskin abokatuek hainbat parlamentarirekin elkarrizketak izan dituzte, eta abusu honen aurkako borrokan bide berriak zabaltzea adostu dute.