Toledoko Itunaren Akordioen gomendioen Hego Euskal Herriko Pentsiodunen Mugimenduaren balorazioa

Imagen: 97irratia.info

Hego Euskal Herriko Pentsidunen Mugimendua.- Pentsioe! buruzko Toledoko itunaren gomendioek argi uzten dute, gizartekotizazioen desbideratze sistematikoa egon dela, pentsioak ez diren Estatu politikeenganako, baina aldi berean eta bere gomendioetan, prestazioen pixkanakako murrizketa sendotzen dute, murrizketa berriak iragartzen dituzte, eta zoritxarreko jasangarritasun-faktorea ezkutatzen dute.

Toledoko Itunaren Jarraipen Batzordearen gomendioek Pentsio Sistema jasangarria eta bizibaldintza duinak bermatuko dituen sistema bat lortzeko, Pentsiodunen Mugimenduak egiten duen presioa islatzen dute, baina zehaztapen ezaz beterik daude, isilean gordetzen dituen edukiengatik, prestazioen egungo gabeziak sendotzen dutelako, eta etorkizunean okerragotzea proposatzen dutelako.

Balorazio positiboa merezi digu aitortzeak Pentsio Sistema, jasangarria izan dela beti, eta urteetan zehar alarmismoa sortu dela kotizazio sozialak desbideratuz Estatuak prestazio kontributiboekin bestelako politikak finantzatzeko. Kudeaketa horrek eta bere ondorioek, justifikazio faltsuak eman dituzte 2011 eta 2013koa bezalako erreformak egiteko, pentsioak murrizten dituztenak, eta laguntza publiko garrantzitsuak dituzten Pentsio Sistema pribatuak ezartzeko.

Positiboa iruditzen zaigu gastu propioak eta ez-propiovak bereiztea eta Gizarte Segurantzaren finantza defizitarekin eta mailegu politikarekin amaitzeko gomendioa. Gai horrek eraginkorra izan behar du datorren urteko aurrekontuetatik aurrera eta, era berean, Estatuak Gizarte Segurantzarekin duen zor historikoa zehaztu egin behar da, kotizazio sozialak prestazio ez kontributiboetara edo izaera unibertsaleko zerbitzuetara bidegabeki desbideratzeagatik. Hala ere, onartezina da kotizazioen eta Erreserba Funtsaren "lapurreta” azterlan argigarri batean bakarrik gera dadin nahi izatea, diru hori itzultzeko konpromisorik ezarri gabe. Gomendio horiek finantza botereen eta horien bozeramaileen diskurtso katastrofista apurtzen dute, baina Pentsio Sistema Publikoa bermatzeko ezinbestekoa da kalitatezko enplegu gehiago sortzea, soldatak handitzea eta 2010eko eta 2012ko lan-erreformak indargabetzea, negoziazio kolektiboa ahultzen baitute, lanprekarietatea eta soldaten balio-galera areagotzen baitituzte eta kotizazioak murriztu. Lanbide arteko Gutxieneko Soldata Europako Gizarte Gutunean aurreikusitako 1.200 eurotan ezarri behar da, eta zerga-erreforma sakona onartu. Gehien dutenek gehiago ordaindu behar dute.

2. Gomendioak - Erosteko ahalmenari eustea eta pentsioak hobetzea — Honela definitzen du pentsioen erosteko ahalmena: "Benetako KPlaren araberako" gehikuntzak aplikatzearen emaitza, baina 2011n lortutako adostasuna berreskuratzeko deiak, PPk % 0,25eko ezarpenarekin amaitu zuen adierazleekin, behartzen gaitu pentsioen errebalorizazioa automatikoa izatea eta legez finkatzea, eskatzen jarraitzea. Premiazkoa da Lanbide arteko Gutxiengo Soldataren azpitik dauden pentsioak hobetzea, egunetik egunera gero eta gehiago urruntzen baitira 1.080 euroko gutxieneko pentsio kontributiboa lortzetik.

5., 12., 13., 15. eta 16. gomendioak onartezinak dira, 2011ko erreforma berretsi eta pentsio-plan pribatuak bultzatzen dituztelako. 5.- kotizazio-oinarriak eta kotizazio-aldiak egokitzea, nahiz eta "pentsioaren oinarri arautzailea zehazteko urterik egokienak hautatzeko ahalmena ebaluatzea", aipatzen badu ere; lan-bizitza luzeetan, "Kalkulu arrunteko alditik urte zehatzen bat baztertzea" edo "kotizazio-tarte espezifikoa aukeratzea", aipatzen ba dira ere, errealitatean defendatzen dena da, oinarri arautzailea kalkulatzeko epea 15 urtetik 25era luzatzea, 2022an amaituko dena. Horrek Pentsioak murriztea dakar, eta eragin negatiboa du, bereziki emakumeengan. Toledoko Itunak, Sistemarentzat positibotzat baloratzea, kalkulu-aldiaren gehikuntza, irekita uzten du etorkizunean lan-bizitza osora zabaltzeko aukera, eta, beraz, "Urte mesedegarrienak" aldi baterako amua baino ez lirateke izango. Generoaren araberako eraginari dagokionez, interesgarria litzateke 15 urteko gutxieneko kotizazio-aldiak emakumeengan ohikoak diren enplegu prekarioetan, aldi baterakoetan edo partzialetan duen eragina aztertzea.

12.- erretiro adina; erretiro aurreratua atzeratzeko aukera murriztea eta zigortzea planteatzen du, benetako erretiro-adinarekin berdindu arte. Borondatezko erretiro aurreratua hartzeko eskubidearekin amaitzeko, zigor ekonomikoak ezartzea proposatzen du. Errelebo kontratuarekin amaitzeko borondatea islatzen du, enpleguari eusteko, gazteen sarbidea errazteko eta ezagutza transferitzeko tresna eraginkorra izan den kontratua, hain zuzen ere. 13.- alargun- eta zurztasunprestazioak. Kezkagarria da beherantz kalkulatzeko proposamena, kotizazio-urteen arabera, edo osagarriaren gehikuntza 65 urtetik gorakoentzat mugatzea, horien pentsioa diru-sarreren iturri nagusia bada. Adina ezin da faktore diskriminatzailea izan, eta, errealitatean, pentsio horrek bereziki emakumeel eragiten die. Positiboa iruditzen zaigu, hala ere, diskriminazioa kentzea, aldez aurretik ezkontza-loturarik ez dagoelako, izatezko bikoteak aintzat hartzea. 15.- Solidaritatea eta nahikotasun-bermea. Gutxieneko pentsioen bermea laguntza-eremutik kanpo uzten du, eta ez ditu betetzen Europako Gutun Sozialean jasotako nahikotasun-irizpideak; izan ere, gure kasuan, 1200 euroko LGS bat eta 1080 euroko Gutxieneko Pentsioa dakar.

Aipamen berezia merezi du 16.- Sistema osagarriak, diru publikoarekin sustatutako pentsio-plan pribatuak bultzatzea gomendatuz. Enplegu-planak, Borondatezko Gizarte Aurreikuspeneko Erakundeak edo banakakoak badira ere, uko egiten diogu diru-sarrera publikoekin hobariak jaso ahal izateari. Onura fiskalak soldata handienei laguntzen die, eta enpresei aitzakia eskaintzen die beren enpresa-kuotak murrizteko edo kotizazioak handitzeari uko egiteko; bankuei eta aseguruetxeei mesede egiten die, komisio handiekin kudeatzen baitute.

Beste gomendio batzuk (Erreserba Funtsa (3), Erregimenen Integrazioa eta Konbergentzia (4), Enplegurako pizgarriak (6), Mutuak (9), Iruzurraren aurkako Borroka (10), Emakumeak eta Gizarte Segurantza (17) Gazteak (17.B)Desgaitasuna duten pertsonak (18) edo Langile migratzaileak (19) generikoak edo helburu zehatzik edo inplementazio-eperik gabekoak dira, eta, beraz, ez dute inolako bermerik.

Bereziki larria iruditzen zaigu gomendioetan ez aipatzea 2013ko eta 2011ko pentsio-erreforman egituratutako jasangarritasun-faktorearen indargabetzea;, bizi-itxaropena handitu ahala pentsioak murrizten dituen jasangarritasun-faktorea da, eta 2023ko urtarrilean sartuko da indarrean, ezabatzen ez badugu. Aldi berean, 2011ko pentsioen erreforma finkatu egiten da, erretiro-adina 67 urtera arte atzeratuz, kalkulu-aldia 25 urtera arte luzatuz, pentsioaren % 100 lortzeko behar diren kotizatutako urteak handituz, oinarri arautzailearen kalkulua jaitsiz eta erretiro partzial eta aurreratuak murriztuz. Gainera, 2027an klausula horietako batzuk hedatzea planteatu dute, ebaluazioa egin ondoren.

Erretiro-adina handitzeak ez ditu kotizazioak areagotzen, eta gazteak Sisteman sartzeko oztopoa da. Horrez gain, erretiro aurreratua hartzeko aukera gogortzen du, eta, gainera, langabeziaprestazioen mende dauden langileak zigortzen ditu, kotizaziopeko pentsioaren % 100 sortu dutenean.

Kezkagarria da Sistemaren diru-sarrerak handitzearen aldeko ekimen zehatzik ez egotea, hurbileko beharrei begira, baby boomaren erretiroari, adibidez. Botere ekonomikoen diskurtsoa onartzen da, pentsio-sistemaren etorkizuna gastuaren eta demografiaren ikuspegitik aztertzean oinarritua, eta diru-sarreren kapituluko funtsezko gaiak baztertzen dira, hala nola enplegu egonkorra eta kalitatezkoa sortzea eta ekonomiaren produktibitatearen gehikuntzen bidezko birbanaketa.

Funtsezko edukiak, hala nola kotizaziopeko gutxieneko pentsioak 1080 eurora iritsi arte igotzea, 40 urteko erretiro aurreratuaren koefiziente murriztaileak indargabetzea kotizatuta edo lan-baldintzak nabarmen murrizten direnean, baita lan-arriskua ere; neurri zehatzak soldatetan eta pentsioetan genero-arrakalaren % 37rekin amaitzeko; alarguntza-pentsioaren oinarri arautzailearen %100era arteko igoera barne, diru-sarreren iturri bakar gisa; edo Etxeko langileak parekatzea, edo pentsioplan pribatuetarako laguntza fiskalak kentzea. Neurri guzti hauek, talde politikoren batek bere emendakinetan sartzearen zain geratzen dira.

Toledoko Itunaren Batzordearen azken gomendioak (20. gomendioa) Legebiltzarrak egingo duen kontrola, jarraipena, ebaluazioa eta Toledoko Itunaren erreformak, izaera iraunkorra izan dezan proposatzen du, urteko bilerekin, baina solaskide sozial gisa sindikatu eta enpresa erakundeak baino ez ditu proposatzen, eta berriz ere ahaztu egiten du hainbeste esan eta eman behar dugun Pentsiodunen Mugimendua.

Beraz, beharrezkoa da borrokan jarraitzea, gure proposamenak gizartearen aurrean sozializatuz, legitimitatea irabaziz, eta gomendio horien arau-garapena pentsiodunen eta langileen beharretara egokitzea lortuz, horiek baitira lortzen ari garen eta zabaldu behar ditugun hobekuntzen onuradun zuzena. Lan-bizitzaren amaileran pentsio duinak bermatuko dituen Pentsio Sistema Publiko baten aldeko borroka, gizarte osoaren borroka da, eta, bere parte hartze eta mobilizazioa eskatzen du. Zentzu orretan jakinarazi nahi dizuegu azaroaren 30en Iruñan eta abenduaren 5ean EAEko ahal den herri gehienetan eta hiru hiriburuetan mobilizazioa egingo ditugula, manifestu honetan agertzen ditugun aldarrikapenen alde.

GOBERNATZEN DUENAK GOBERNATU, GUK PENTSIO PUBLIKOAK DEFENDATU.

Etiquetas: