Euskal Herriko Pensiodunen Mugimendua.- Martxoaren 16ko 2/2023 EDLaren Kongresuak pentsiodunen eskubideak zabaltzeko, genero-arrakala murrizteko eta pentsioen sistema publikoaren iraunkortasun esparru berria ezartzeko premiazko neurriak berretsi ondoren, esan behar dugu titulu handiegia dela hain eduki urria izateko.

Nahiz eta EDLak zenbait hobekuntza egiten dituen kasu askotan, pentsioen pentsioak eta eskubideak murrizten dituen erreforma-prozesu baten parte da. Erreforma horiek, 2011koa bezala, indargabetu egin behar ziren, eta EDL honetan iraunarazi egiten dira.

Elkarrizketa Sozialerako Mahaiko sindikatuekin eta Toledoko Itunaren Batzordearekin lortutako akordioak ez du funtsean aldatu Gobernuaren hasierako zirriborroa.

MPEHetik egiten dugun balorazioa gure eskaera esanguratsuenen betetze-mailaren arabera egiten dugu, hartutako neurrien bidez.

Gutxieneko pentsioen igoera positiboa bada ere, igoera hori oso zekena da, eta ez da 1080ra ere iristen. 65 urtetik gorako pentsiodun batek, EZKONTIDEA BERE KARGURA EZ DUENAK, eta, Gobernuaren taularen arabera, 2023ko 743 eurotik 2027ko 873 eurora igaroko litzateke, 2027an batez besteko errentaren % 60 aplikatu ondoren, EDLren arabera.

Arbuiatzen dugu batez besteko soldataren %60ko LGSren erreferentziaren ordez pobreziaren edo errenta ertainaren atalasea jartzea, gutxieneko pentsio txikiagoa baita.

GAUR, batez besteko soldataren % 60ko LGSari lehen erreferentzia-irizpidea aplikatuz gero, emaitza 1.126 euroko gutxieneko pentsioa izango litzateke, eta ez batez besteko errentaren %60 aplikatzearen ondoriozko 873 euroak. FAEko batez besteko soldatarekin, gutxieneko pentsioa GAUR egun 1.230 eurokoa izango litzateke, eta Nafarroakoarekin, berriz, 1192 eurokoa.

Ez dugu borroka galdutzat ematen, eta gobernuari eta alderdi politikoei eskatzen diegu parlamentuko tramitazioa aprobetxa dezatela, berehala, 2023an eta urtarrilera arteko atzeraeraginezko ondorioekin, pentsiodunaren gutxieneko pentsioa ezartzeko, 1080 euro eta hamalau ordainsaritan.

Gutxieneko kotizazio gabeko pentsio indibiduala nabarmen hobetzea eskatzen dugu. Horren erreferentzia izango da 2027ra arte pertsona bakarreko etxekoen unitate baten pobreziaren atalasea bider 0,75 egitea, eta, beraz, 2023an 484 eurokoa izatetik 2024rako 510 eurokoa izatera igaroko litzateke.

Ez dugu onartzen pentsioa kalkulatzeko epea 25 urtetik 29ra luzatzea. Ez 25, ez 29, ez 30. EHPMk, pentsioa kalkulatzeko aldia kotizatutako 15 urte onenetan kokatzea eskatzen du.

Kotizazio-hutsuneen konpentsaziova hobetzea beharrezkoa da, nahiz eta proposamena 2011 baino lehenagoko egoerara itzuli ere ez den egiten, eta genero-arrakalaren osagarria sortzea, 2024rako eta 2025erako seme-alabengatiko prestazioa %10 handitzen duena; gure ustez, ez dira nahikoak, eta, nolanahi ere, atzeraeraginezko izaerarekin aplikatu beharko lirateke.

Positiboa da sistemaren diru-sarrerak handitzea, nahiz eta proposamenak ez diren nahikoak, eta EHPMtik azpimarratzen dugu Pentsioen Sistema Publikoaren bermerik onena kalitatezko enplegua sortzea dela, soldaten erosteko ahalmena berreskuratzea, soldata murriztu gabe lan egiteko denbora murriztea, enplegu gehiago sortzeko, eta Europako Gutun Sozialean jasotako batez besteko soldataren % 60ko LGS ezartzea. Hori da modurik onena kotizazioen ondorioz diru-sarrerak handituz PSPa ziurtatzeko. Ondoko taulan ikus dezakegunez, gure inguruko herrialdeekiko soldata-aldea onartezina da, eta hori da arazoa.

Cuadro estadístico salarios medios y mínimos Año 2022

SALARIO MEDIO: euros brutos mes 14 pagas

• 10 principales economías europeas 3.028
• Estado español 2.086
• Comunidad Autónoma del País Vasco 2.278
• Navarra 2.209
  
  

SALARIO MÍNIMO: euros brutos mes 12 pagas

• 10 principales economías de la UE 1.417
• Estado español 1.260
  
  

Ezin da esan EDL honek murrizketarik ez duenik. Erreforma horren

ondorioz oraindik osatu ez diren pentsioen murrizketak, hala nola erretiro-adina 65 urtetik 67ra igotzea edo pentsioaren %100 eskuratzeko kotizatutako urteak handitzea, betetzen jarraitzen dira, eta berretsi egiten dira 15 eta 25 urte bitarteko pentsioa kalkulatzeko behar diren kotizazio-urteen igoera, EDL horrekin 29ra igotzen direnak.

Erreforma-proposamenean agertzen den bezala, PSPren finantzaketari eta prestazioei buruzko etorkizuneko erabakiak Europako Batzordeak argitaratutako zahartzetxostenaren, AlReFen eta Toledoko Itunaren irizpideen mende jartzeak atea zabalik uzten die pentsioen murrizketa berriei. Ezinbestekoa da Estatuko aurrekontuek balizko defizitak estaliko dituztela ziurtatzea.

Hau ez da duela bost urte baino gehiagotik kaleetan eskatzen ari garen erreforma, eta borrokan jarraituko dugu oinarrizko aldarrikapenak, hala nola 1080 euroko gutxieneko pentsioa, pentsioen erosteko ahalmenaren galeragatik urteko konpentsazioordainsaria, alarguntza-pentsioaren %100 eta 2011ko erreformaren murrizketak indargabetzea, Legebiltzarreko izapideetan sar daitezen.

Berdin dio nork gobernatu, guk pentsioak defendatu