Bihar (abenduak 6) arratsaldeko 19:00etan Lesakako Mairu antzerki tailerrak Pinpilipauxa horiak lana taularatuko du Harriondoan (Lesaka). Keinu leihoak zikloaren XXI. edizioko bigarren hitzordua izanen da, eta Mairu antzerki tailerreko Gaizka Sarasolaren bisita izan dugu gurean. Zikloaren eta sortu duten lan berriari buruzko xehetasunak eman dizkigu.

Azaroaren 23an Venezuelan egindako Herri Kontsulta Nazionalak parte-hartze handia izan zuen, 5.336 komunatan eta ia 10.000 bozketa-puntutan antolatuta, giro politiko tentsionatuan. Autogobernuaren eta komunitate-antolakuntzaren adierazpen irmoa izan zen, 79 nazioarteko behatzailek jarraitua, tartean Euskal Herriko ordezkaritza batek. Gaur gurekin ditugu ordezkaritza horretako bi kide, Itsaso Lekuona eta Iker Eizagirre. Bi gonbidatuak Bidasoa eskualdeko bizilagunak dira.

Gabonetako erosketetan tokiko kontsumoa bultzatzeaz gain, herriko sortzaileen lanak ezagutzara eman eta komunitatea sortzeko helburuarekin Hondarribiko Gabonetako Azoka antolatuko dute abenduaren 13an eta 14an. "Gabonetan ere bihotzarekin erosi, bertan kontsumitu" lelopean, iaz bezala, karpa berotu baten azpian ospatuko dute Santa Maria Madalen plazan. Tailerrak eta musika zuzenean izango da, eta herriko 17 denda, artista, artisau eta eskulangilek parte hartuko dute, joan den urtean baino bat gehiago.

Euskal Azoka espazio eta formatu berriarekin estreinatuko da Itsas Etxea auditoriumean. Abenduaren 13an goizez (10:00etatik 14:00etara) eta arratsaldez (16:00etatik 19:30era), argitaletxeen eskutik 15 liburu eta disko salmenta postu bilduko ditu azokak, eta ordu erdiro liburu aurkezpenak egingo dituzte egileek beraiek. Haur eta gazte literaturaren aldeko apustua egin dute aurten, euskal kulturgintzaren kontsumoa eta euskararen transmisioa suspertzeko.

Frantziako estatuak Europako legedien aurka egitea erabaki zuen duela 10 urte, eta Schengen eremuan 1985ean ezarritako mugimendu askatasuna zapaltzen duten kontrolak berrezarri zituenetik eragindako sufrimendua salatuko dute larunbatean, 11:00etan. Erabaki horren urtemuga ilun honetan, «politika antimigratorio, arrazista eta hiltzaileak» salatzeko mobilizatzera deitu dute migratzaileak laguntzen dituzten eragileek.

Irungo Udalak bi patruila-auto hibrido berri eskuratu ditu Udaltzaingoaren zerbitzua hobetzeko. Flota osoaren %63a teknologia berdekoa da dagoeneko. Ingurumen aldetik ez ezik, isilago gidatzeko aukera ematen dutenez, bereziki baliagarria dira gaueko interbentzioetan. Errentan hartu ditu udalak lau urterako 172.788€ren truke.

Madrilek galdegindako euroaginduaren auzia urriaren 29an iragan zen Parisen, eta gaur (abenduak 3) preso irundarraren kontrako eskaera ontzat eman duela jakinarazi du bere abokatuak. Ebazpena bihar jasoko dute. Beste hiru euroaginduekin ez bezala, aldi honetakoa, joan den maiatzean Espainiako auzitegiak Iratxe Sorzabalek jasan zituen torturak onartu eta gero heldu da.

Enek-o Zulaika, Diseinu Grafikoan eta Gizarte Hezkuntzan (EHU) graduaduna, diziplina anitzeko artista dugu.  “Predrama” izenarekin meme, bideo eta film propioak sortzen ditu; zentzugabekerien, beldurraren eta dramaren artean jolastuz. 2020an “Sad Nigiri” proiektua alde batera utzi eta “Misseo Future” gisa hasten du musika-ibilbide berria. Oraingoan, ahots eta melodia goxo zein introspektiboek, etorkizunarekiko hutsune poetikoa beteko dute. Gaur egungo artean, musikan edota, oro har, bizitzan, ikuspegi fresko eta berritzailea eskaintzen du Enekok.

Irungo Udalak udal politiketan euskara erdigunean jartzeko eta hizkuntza politikan atzera urratsik ez egiteko konpromisoa hartu du gaur plazaratu duen Euskararen Eguneko adierazpen instituzionalean. Era berean, euskarak behar duen jauzian udalari dagokiona egiteko eta horretarako bitartekoak jartzeko prestutasuna adierazi du: «Asko dugu egiteko, badugu zer hobetu. Eta prest gaude!».

Aizkora eta txapel beltza poltsan, irribarretsu agurtu gaitu Nerea Sorondo Maritorena beratarrak. Bere laugarren txapela eskuratu zuen pasa den urriaren 25ean emakumezkoen Euskal Herriko VII. Aizkolari Txapelketan, Elgoibarren. Ospatzeko eta sinesteko tarte nahikoa hartuta, jada «hurrengoari begira lanean» ari dela kontatu digu.

Euskarak Europa zaharrean milaka urte iraun badu, norbanakoen indar isilak, belaunaldiz belaunaldi itxeki dutelako izan dela nabarmendu du Hondarribiko Udalak gaur, Euskararen Egunean, plazaratu duen adierazpen instituzionalean. «Euskara hazi eta berritu dadin lanean» ari dela nabarmendu du, eta udal politiketan euskara erdigunean jartzeaz gain, «hizkuntza politikan atzera urratsik ez egiteko» konpromisoa adierazi du talde politiko guztien babesarekin.

Izan izan zinena - Zartako-k

Noain - Rotten XIII

Erraietatik erran - Joseba B. Lenoir

Gerra ametsez - Estitxu Pinatxo

Zerua gorriz - Olaia Inziarte, Petti

Amaitasuna - Maddi

Bila nabil - Raimundo el Canastero

Bihotz Motel - Tatxers, Chaos in the Basque Country

Maravillas - Berri Txarrak

Helduleko guztiak - Berri Txarrak

Xirarena - Ibil Bedi

Birrotxak - Madame Birrotx

Gurarika - Katamalo

Gaur 18:00etan ekitaldia ospatuko dute Itsas Etxean, aurten egitasmoan parte hartzen duten Ama Guadalupekoa, Egiluze eta Talaiako LH3ko ikasleek. Hondarribia ekimenarekin bat egiten bigarren herria izan zen Gipuzkoan 2018an, eta urtero bezala, kriseilua haien etxeetara eramango dute haurrek, euskara bizirik mantentzeko konpromisoa hartuz. Izan ere, hizkuntza ohituretan eragin eta transmisioaren garrantziaz etxeko eremu intimoan gogoeta pizteko helburua du. 

Adinekoen espazioetan jarritako seinaletika irisgarri eta kognitiboa, hiriko kultura, gizarte edo kirol espazioetan ere ezartzen ari da Irungo Udala. Kolore-kode batzuen bidez eskaneatu eta smartphone zein tabletetan deskargatzeko NaviLens seinaletika jarri dute Oiasso Museoan eta Amaia KZn orientatzen laguntzeko, 33 hizkuntzatan eta entzumenaren bidez informazioa eskuragarri jarriaz.

2015ean egindako azken erroldan 2.000 uso inguruko populazioa kalkulatu zuten Irungo hirigunean. Hamarkada geroago errolda eguneratu egingo du Irungo Udalak gainpopulazioa ote dagoen argitzeko, eta behar izanez gero kontrol neurriak hartuko dituzte. «Hiri-faunarekin modu etikoan» jokatzen ari direla argitu du Iñigo Berges zinegotzi jeltzaleak, baina irundarren osasuna eta hiria garbi mantentzea bermatu beharra dagoela.

Musika zerrenda desberdina aditu ahal izan dugu gaurkoan.  Britney Spearsen pop mainstrimenetik hasi, Odetta Holmesen countrytik pasa, eta Nova Cançó Catalana aditzera ailegatu gara. Raimon edo Maria del Mar Bonet adibidez.

Egindako azterlanaren diagnostikoa kontuan hartuta, Hondarribiko aparkaleku arazoa arintzeko hiriguneko azaleko 3.574 aparkalekuak 9 eremutan erregulatzea proposatzen du udalak. Herritarren errealitatera egokitutako planteamendua dela dio udal gobernuak, eta egoiliarrei lehentasuna emateko filosofian oinarrituta dagoela. Ezinbestean heldu beharreko gaia bada ere, «haserreak kudeatu» beharko dutela aitortu du alkateak, baina «kontsentsuzko araua» lortzeko herritarrekin parte-hartze prozesu bat abian jarriko dute abenduaren 16tik aurrera.

Ani Puyo eta Txutxo Abrisketa dira Haizpearen gurasoak. Kuba ere izan du etxe haurtzarotik epe luzez, aitaren deportazioa tarteko. Donibane Lohitzuneko ikastolako ikasle izandakoa, gelan ez zen bakarra, egoera bitxian bizi zena. 

Aita eta ama, bi gurasoak izan dituzte iheslariak Ihintzak, Haitzek eta Garazik. Amak Ipar Euskal Herrian gelditu ahal zuen, aitak ordea atzerrian bizi behar izan zuen eta han bertan hartu zuen azken hatsa. 

Xanti Zapirain eta Pili Etxanizen alaba da Maider. Familia honetan, etxea bilakatu zen aitaren babesleku, baina baita kartzela ere. Hamar urtez elkarrekin bizi izan ziren arren, etxeko paretatik at, ia inork ez baitzekin aita non zegoen